สสารมืดเย็น ซึ่งมีสมมุติฐานข้อใหญ่อยู่ว่า สสารส่วนใหญ่ในเอกภพนั้น

สสารมืดเย็น เป็นสสารที่ไม่สามารถสังเกตการณ์ในช่วงคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าได้

สสารมืดเย็น มันจึงมีลักษณะ มืด ขณะที่อนุภาคที่ประกอบกันขึ้นเป็นสสารนี้มีความเร็วต่ำมาก มันจึงมีลักษณะ เย็น ตราบถึงปี ค.ศ. 2006 นักจักรวาลวิทยาส่วนมากเห็นชอบกับทฤษฎีสสารมืดเย็นที่ใช้ในการอธิบายว่า

เหตุใดเอกภพจึงวิวัฒนาการจากสภาวะเริ่มแรกในยุคต้น (ดังที่เราเห็นจากการแผ่รังสีไมโครเวฟพื้นหลังของจักรวาล) มาเป็นการกระจายตัวของดาราจักรและคลัสเตอร์อย่างที่เห็นเป็นโครงสร้างขนาดใหญ่ของเอกภพในปัจจุบัน

ทฤษฎีนี้มีการเผยแพร่ครั้งแรกในปี ค.ศ. 1984 โดยคณะนักฟิสิกส์ชาวอเมริกัน ได้แก่ โจเอล อาร์. พริแมค, จอร์จ บลูเมนทาล, และ ซานดรา มัวร์ เฟเบอร์